De Japanse theepot special

De Japanse theepot, oftewel de stevige gietijzeren traditionele Japanse Tetsubin (鉄瓶). Wanneer men aan Japanse theepotten denkt, denkt men al snel aan de Tetsubin. Een van oorsprong Japanse theepot, of eigenlijk ketel met een prachtige vorm en vaak prachtige beschilderingen. Deze beschilderingen zijn niet alleen maar ter versiering maar hebben ook verschillende betekenissen.

De Tetsubin is een Japanse gietijzeren theepot (ketel) die herkenbaar is aan zijn grote hengsel die kruislings over de pot heen hangt. De Tetsubin is uitermate geschikt is voor het zetten van losse grove thee maar natuurlijk ook thee in theezakjes. De Tetsubin werd van oudsher gebruikt voor het zetten van losse grove thee en niet voor thee poeder zoals Matcha. Mede hierdoor heeft de Tetsubin nooit echt een belangrijke rol gekregen in de typerende Japanse thee ceremonies (Cha-No-Yu) en andere thee ceremonies, waar Matcha een grote rol speelt. Wel speelt de Tetsubin een kleine rol bij de Cha-No-Yu, namelijk voor het opwarmen van het water.

Geschiedenis van de Japanse theepot

Er zijn verschillende theorieën over het herkomstland van de Tetsubin. Hoogstwaarschijnlijk werd de Tetsubin voor het eerst gebruikt en gemaakt in Japan rond de tijd dat de groene theesoort Sencha op de markt kwam in Japan, tussen de 17e en 18e eeuw. De traditionele Japanse gietijzeren theepot werd naar alle waarschijnlijkheid eerst gebruikt voor het koken van water. De Tetsubin werd op  het vuur gehouden om het water warm te houden, zodat een kop thee altijd binnen handbereik was, erg handig!

De Tetsubin was niet een geheel nieuwe soort theepot in Japan. De vorm van de Tetsubin was waarschijnlijk afgekeken van al oudere Japanse theepotten zoals de Yakkan, Dobin en de Tedorikama. De Tetsubin was dus een verbeterde en vooral goedkopere versie van de andere Japanse theepotten, maar ook van de zeldzame Chinese theepotten.

De Tetsubin werd in het begin veel gebruikt door de armere gezinnen in Japan. Dit mede omdat de Tetsubin erg stevig was en generaties mee kon indien deze natuurlijk goed onderhouden werd. Later, aan het einde van de 18e eeuw werd de Tetsubin een standaard accessoire in Japan. Vrijwel in elk huishouden was er een aanwezig.

Aan het begin van de 19e eeuw kwam er meer variatie in de soorten Tetsubins. Variërend van zeer eenvoudig tot zeer complexe en gedetailleerde Tetsubins. Hoe ingewikkelder het ontwerp van de Tetsubin was, hoe hoger de prijs. Het ontwerp of de stijl van de Tetsubin weerspiegelde de klasse of gewenste klasse van de eigenaar, en dus werd de Tetsubin in de 19e eeuw een symbool van status.

Waarom een Japanse theepot?

Ten eerste omdat het gewoon een ontzettend mooie theepot is! Echter is het belangrijkste voordeel van het gebruik van een gietijzeren theepot oftewel een Tetsubin dat er ontzettend lekkere thee uit komt mede omdat de van gietijzeren Tetsubin op smaak gebracht wordt met de aroma en geur van de thee na herhaald gebruik.

De Tetsubin is er in vele verschillende vormen, lang niet elke Tetsubin is even groot of heeft de zelfde vorm laat staan kleur. Daarnaast staat gietijzer bekend om zijn vermogen om warmte vast te houden. Je kan dus rustig theedrinken met de Tetsubin terwijl de thee warm blijft in sommige gevallen wel langer dan een uur! Tetsubins worden in verschillende formaten en vormen gemaakt. Voor elke theedrinker is er wel een Tetsubin, er zijn Tetsubins waar meer dan 5 liter water in kan maar er zijn ook kleinere waar meestal zo’n 2 liter water in gaat.

Een Japanse theepot kopen

De beste Tetsubins komen uit Japan, omdat deze hier al langer dan drie eeuw gemaakt worden en de beste ambachtslieden deze prachtige theepotten vervaardigen. Let dus goed op de oorsprong wanneer je een koopt, ze worden namelijk ook in China gemaakt. De theepotten uit China zijn vaak goedkoper maar ook veel minder gedetailleerd.

Bij het kopen van een Tetsubin moet je erop letten wat voor een je koopt. Er zijn er die alleen geschikt zijn voor het bereiden van thee en niet voor het aan de kook brengen van water. Sommige mogen dus niet worden geplaatst over een open vuur, gasbrander of een elektrische kookplaat, anderen weer wel. Verder moet je er rekening mee houden dat indien een Tetsubin goed onderhouden wordt hij generaties mee kan gaan. Koop dus liever een goede, dure en mooie gietijzeren Tetsubin die tientallen jaren mee gaat, dan een slechte en lelijke waarmee je jaren opgescheept zit!

Het onderhouden van een Japanse gietijzeren theepot

Het onderhouden van een Japanse gietijzeren Tetsubin is pijnloos en gemakkelijk, tenminste het is maar hoe gek je het zelf maakt. Je kan het beste geen zeep gebruiken voor het schoonmaken van een Tetsubin. Na het grondig spoelen met water kan je de Tetsubin het best droog maken met een schone droge doek. Deze schoonmaak methode beschermd de doorgewinterde minerale coating en houd deze intact, ook zorgt het ervoor dat het ijzer in de wand van de theepot niet gaat oxideren.

Tips

• De gietijzeren Tetsubin mag niet in de vaatwasser
• Let erop dat je geen schurende schoonmaakmiddelen gebruikt of agressieve reinigingsmiddelen bij het schoonmaken van een Tetsubin
• Laat de Tetsubin niet te snel afkoelen, wacht liever tot de Tetsubin op een natuurlijke wijze vanzelf afgekoeld is.

Roest in de theepot

Verder hoef je je geen zorgen te maken wanneer je roest ziet aan de binnenkant van de Tetsubin. Dit is niet schadelijk voor jou en ook niet voor de thee. De roest voegt in vele gevallen zelfs iets bijzonders toe aan de smaak van de thee. De roest is in Japan zelfs een van de voornaamste redenen waarom men zo erg houd van gietijzeren theepotten. De roest wordt in Japan namelijk beschouwd als zeer gezond. Hier zit zeker een kern van waarheid, binnenkort meer hierover.

Bijbehorende Foto’s

Bijbehorende Video’s

http://www.youtube.com/watch?v=daPL0juD51A&feature=related