Thee en gezondheid (thee en biochemie)

Thee en gezondheid (thee en biochemie)

Is het drinken van thee bevorderend voor je gezondheid? Thee is een van de meest gedronken dranken op aarde. Dit is een van de voornaamste redenen dat thee ook een van de meest onderzochte dranken op aarde is.

Thee is een gezonde gewoonte #

Uit deze onderzoeken is bekend dat het drinken van thee een gezonde gewoonte kan zijn, net zoals het eten van groenten en fruit. Evenals groenten en fruit bevat thee vitamines, mineralen en bioactieve stoffen. De samenstelling en concentraties van deze micro- en fytonutriënten verschillen sterk per theesoort, soms wel zevenvoudig (1). Het is dus niet zo dat elke thee even gezond is. Het is wel zo dat alle theesoorten afkomstig van de theeplant in de basis dezelfde vitamines, mineralen en bioactieve stoffen bevatten. 

De bioactieve stoffen in thee maken thee gezond #

De reden dat thee in verband wordt gebracht met vele gezondheidsvoordelen heeft met name te maken met de samenstelling van bioactieve stoffen in thee, en dan met name met de samenstelling en concentraties van polyfenolen in thee. 

Thee is geen wondermiddel  #

Desondanks is het zo dat thee geen wondermiddel is. Het is onbewezen (en ook onwaarschijnlijk) dat het drinken van thee direct bijdraagt aan specifieke gezondheidsvoordelen of doelen op de korte termijn, zoals bijvoorbeeld afvallen. De meest directe effecten die wel toegeschreven kunnen worden aan het drinken van thee houden verband met de cafeïne (ofwel theïne) in thee.

Maar thee heeft wel gezondheidsvoordelen #

Recente onderzoeken laten wel zien dat de gewoonte van het drinken van thee op de lange termijn bijdraagt aan gezondheidsvoordelen zoals een lagere bloeddruk en een lagere kans op diabetes. De rol van thee in de strijd tegen typische welvaartsziektes wordt hiermee steeds groter, en sinds 2015 is thee dan ook opgenomen in de schijf van vijf (2).  

Onderzoeken naar thee (wat weten we wel en wat niet) #

Door de vele onderzoeken naar thee is veel over de algemene samenstelling en concentraties van vitamines, mineralen en bioactieve stoffen in thee bekend. Echter zijn er een aantal redenen waarom het lastig is om vast te stellen hoeveel van deze micro- en fytonutriënten in een specifiek kopje thee zitten, laat staan aan te tonen hoe deze micro- en fytonutriënten bijdragen aan specifieke gezondheidsvoordelen. Dit heeft de volgende redenen: 

  • De grote hoeveelheid variabelen die de concentraties van bioactieve stoffen in een kopje thee beïnvloeden
    Theebladeren die aan planten groeien bevatten duizenden bioactieve stoffen. Op het moment dat deze bladeren geplukt worden begint de samenstelling (en concentraties) van deze bioactieve stoffen te veranderen. Hoeveel bioactieve stoffen in een kopje thee belanden is moeilijk te zeggen en eigenlijk alleen vast te stellen in een laboratorium. 
  • De biologische beschikbaarheid van de bioactieve stoffen
    Dat een bioactieve stof in een bepaalde concentratie in thee zit betekent nog niet dat deze volledig opgenomen wordt door het lichaam. 
  • Het aantonen van oorzaak en gevolg in onderzoeken
    Hoe weet een onderzoeker of hij een specifiek gezondheidsvoordeel kan toeschrijven aan thee?
  • De objectiviteit van de onderzoeken 
    Groene thee is een van de meest onderzochte theesoorten. Dit komt omdat de meeste onderzoeken naar thee gebeuren in Azië en hier wordt meer groene thee gedronken, maar in het westen drinken wij meer zwarte thee, en hier worden minder onderzoeken naar gedaan. Maakt dit zwarte thee ongezonder?  

Het onderzoeken van verbanden tussen thee en specifieke gezondheidsvoordelen voor de mens is dus ontzettend complex. Want ondanks dat thee geen wondermiddel is, is thee wel een biochemische puzzel. Vandaar dat deze sectie ook wel thee en biochemie heet. 

Thee als biochemische puzzel #

De biochemische puzzel begint bij de theeplant waarvan de theebladeren duizenden stoffen bevatten. Deze stoffen beginnen met veranderen zodra een theeblad geplukt wordt. De vele verschillende productieprocessen per theesoort hebben een grote invloed op de concentratie van bioactieve stoffen en op de samenstelling van de bioactieve stoffen. Tevens zijn er ook verschillen onder planten variaties en hebben het weer, insecten en de bodem waar de theeplant in groeit ook een grote invloed op de biochemische samenstelling en concentraties van bioactieve stoffen in de theebladeren. 

Waarom onderzoekers ‘veel’ weten maar de praktijk lastig is #

Kortom, steeds meer bioactieve stoffen in thee zijn geïdentificeerd, maar het is uitermate problematisch om deze toe te schrijven aan zichtbare effecten op de gezondheid van mensen. Onderzoekers weten vooralsnog dus ook relatief weinig over de werking van thee op onze gezondheid (3). 

De opzet van onderzoeken naar thee #

Dit is nog lastiger doordat de meeste studies in vitro studies zijn, dit is latijn voor:’ in glas’. Dit zijn studies die in het laboratorium worden gedaan. Deze studies kunnen niet gebruikt worden om iets te zeggen over mogelijke gezondheidsvoordelen in mensen of dieren (in vivo). Toch gebeurt dit wel regelmatig. Tevens worden ook veel onderzoeken met extracten uit thee gedaan die toegediend worden door middel van capsules. Met deze extracten kunnen onderzoekers bepaalde stoffen isoleren en de concentratie van deze stoffen verhogen. Deze onderzoeken kunnen echter niet gebruikt worden om gezondheidsvoordelen te bewijzen in thee drinkende mensen.

Het is uiteindelijk dus zo dat de meeste gezondheidsvoordelen onbewezen zijn. Dit ondanks dat er wel veel onderzoek naar gedaan is. Dit noemen wij bij de theegids onbewezen gezondheidsclaims. Gezondheidsvoordelen die bewezen zijn, noemen wij bewezen gezondheidsvoordelen.

De gezondheidsclaims en gezondheidsvoordelen van thee #

Onbewezen gezondheidsclaims lijken bij thee te horen. Sinds de Chinezen in de han-dynastie (206 v.Chr. – 9 v.Chr.) begonnen met het drinken van thee, was dit met name als een medicinale drank die door artsen werd voorgeschreven. Er zijn vanuit de geschiedenis vele Chinese verwijzingen vanuit Chinese literatuur naar de zogenaamde ‘geneeskrachtige eigenschappen’ van thee. Toen Europeanen begonnen met het importeren van thee namen zij deze overtuigingen over. Deze overtuigingen zijn ook te vinden in advertenties die bewaard gebleven zijn.

De eerst bekende westerse advertentie voor thee was in 1658 in de mercurius politicus. In deze advertentie staat dat thee: hoofdpijn geneest, de spijsvertering bevordert, overbodige slaap tegengaat en dat thee het lichaam actief en wellustig maakt, weer andere advertenties verkondigen dat thee helpt bij dronkenschap (4).

Onbewezen gezondheidsclaims over thee worden nog steeds gedaan. Sommige claims zijn helemaal ongefundeerd en sommige bevatten een kern van waarheid maar zijn overdreven. Het onderscheid tussen bewezen gezondheidsvoordelen en onbewezen gezondheidsclaims is vaak moeilijk te maken.

Medisch en biochemisch onderzoek over thee samengevat  #

Bij de theegids willen wij mensen zelf de kennis en handvatten geven om op onderzoek uit te gaan. Je kan zelf op onderzoek gaan door gebruik te maken van databases zoals ncbi of Google Scholar. Bekijk ook onze bronnen, deze kunnen je goed op weg helpen. Wees kritisch en probeer zoveel mogelijk te verifiëren van wat je leest.

In deze sectie wordt een korte samenvatting gegeven over wat recente onderzoeken (afgelopen 20 jaar) van voedingswetenschappers, biologen en biochemici uitwijzen (inclusief verwijzingen naar deze onderzoeken). In deze sectie proberen wij mensen ook een dieper begrip te geven over: 

Op deze manier kan iedereen een breder en dieper begrip krijgen over de tot dusver bewezen gezondheidsvoordelen en onbewezen gezondheidsclaims van thee. Tevens delen wij ook informatie over de ongezonde eigenschappen en bijwerkingen van thee en hoe je deze het best kan vermijden.

De thee kennisbank heeft strikte richtlijnen voor brononderzoek. Alle bronnen die voor dit artikel gebruikt zijn kunnen gevonden worden op onze bronnen pagina.

Inloggen

Registreren

Wachtwoord opnieuw instellen

Vul je gebruikersnaam of e-mailadres in. Je ontvangt dan een link waarmee je een nieuw wachtwoord kan instellen via de e-mail.

Aanmelden
sommelier

Leuk dat je onderdeel wil zijn van de theegids. Laat je email adres achter en ik neem binnen drie werkdagen contact met je op om jouw aanmelding compleet te maken.

Afmelden voor de thee club

Aanmelden wachtlijst


Afmelden bedrijvenregister

Dit is het formulier om compleet te worden verwijderd uit het nationale thee bedrijven register. 

Wij zullen deze gegevens alleen gebruiken om je afmelding te bevestigen.


Aanmelden bedrijvenregister

Dit is het formulier om te worden opgenomen in het nationale thee bedrijven register. 

Contact informatie
Wij zullen deze gegevens alleen gebruiken om je aanmelding te bevestigen en eventueel om je te vragen naar aanvullende informatie.
Bedrijfsinformatie
Logo bedrijf
Selecteer 3 specialiteiten
Wachtlijst theegids

De theegids wordt nog ontwikkeld. Het is een gids met daarin alle thee van Nederland.

Zou jij met jouw assortiment gratis vermeld willen staan in de theegids?

Stel een vraag

Schrijf je in op onze maandelijkse nieuwsbrief

Aanbiedingen, verhalen en nieuws

Contact formulier

Laat hier je email en bericht achter en ik neem binnen 3 werkdagen contact met je op.